De toekomst van het taalonderwijs in Europa

Gegevens

17 juni 2020

De Europese Unie heeft met haar taaldiversiteit een sterke troef in handen. Daarover is iedereen het eens.

Die taaldiversiteit kan een krachtige hefboom zijn voor meertaligheid als competentie.

Maar er zijn ook uitdagingen aan. Om die het hoofd te bieden én om de hefboom die taaldiversiteit kan zijn optimaal te gebruiken, moet het taalonderwijs in Europa innoveren. Zowel het beleid als de praktijk moeten innoveren.

Daarbij is het belangrijkste dat er meer rekening wordt gehouden met de veranderingen in de samenleving. Denk aan de toenemende mobiliteit van burgers binnen Europa, toenemende migratie naar Europa, toenemende samenwerking in de wereld in het algemeen en trends als digitalisering, gepersonaliseerd leren enz. De Raad van de Europese Unie pleitte vorig jaar in een aanbeveling voor een "alomvattende benadering inzake het onderwijzen en leren van talen" in heel de Unie.

Nu rapporteren experten - in opdracht van de Europese Commissie en als follow-up van de aanbeveling - over een aantal casestudies. Op basis daarvan formuleren ze aanbevelingen voor een toekomstgericht taalonderwijs, zowel aan de beleidsmakers als aan de scholen.

Uit de casestudies blijkt dat het taalonderwijs al wel schoorvoetend reageert op de snelle veranderingen in de samenleving, maar als we van de taaldiversiteit die er nu al is een krachtige hefboom voor meer en betere meertaligheid en voor meer competenties in meerdere talen willen maken, dan moet er sneller geïnnoveerd worden.

De belangrijkste innovatie die de experts bepleiten is een nieuwe positievere houding ten opzichte van taal, talen, taaldiversiteit en meertaligheid. Zoals in de taaldiverse samenleving moeten ook in het onderwijs de schotten tussen de verschillende talen worden afgebroken, de hiërarchie tussen talen uitgebannen en moet er zo inclusief mogelijk worden gekeken naar alle talen, naar de taaldiversiteit die er is - in de samenleving en in de klas - en naar het gevarieerd taalrepertoire dat bij steeds meer leerlingen de norm is. Goed taalonderwijs helpt leerlingen overigens niet alleen om nieuwe talen te leren en competenties in meerdere talen te verwerven, maar ook om hun competenties in de eigen taal te verbeteren.

Wat vertelt dit rapport ons nog meer over de toekomst van het taalonderwijs in Europa?

Wat leren leraren Frans op een praktische studiedag? Studiedag Profff - 6 maart 2020 Gent

Gegevens

11 februari 2020

Er is dus een probleem met het beroep van leerkracht Frans en met de status van de Franse taal in Vlaanderen. Het beroep is een knelpuntberoep, de taal heeft een saai, overbodig en ronduit negatief imago. Niets wat u al niet wist.

De situatie is ernstig, zeer ernstig. En het probleem is urgent, zeer urgent. Dat zegt het Vlaams Talenplatform, dat namens de universitaire taalopleidingen spreekt en dat mag spreken met de steun van zowat alle stakeholders van goed taalonderwijs, met inbegrip van de Vlaamse bedrijfswereld. Die vraagt zich intussen af hoe Vlaanderen 84 procent van wat er in Vlaanderen geproduceerd wordt in het buitenland kan blijven afzetten, als we onze talen niet meer kennen. Dat laatste is cruciaal voor onze exporteconomie, en dus ook voor onze welvaart. We moeten al onze talen kennen, want met English only hebben we geen competitief voordeel meer.

Een van de acties die het Vlaams Talenplatform aanbeveelt, nu de Vlaamse regering en onderwijsminister Ben Weyts over een Actieplan Talen lijken na te denken, is dat de taalleerkracht meer kansen moet krijgen om zich inhoudelijk en didactisch bij te scholen. Er is immers ook een ernstig probleem met de ondersteuning en professionalisering van het beroep.

Wie zich afvraagt aan wat voor nascholing taalleerkrachten Frans (maar ook andere talen) nood hebben, zal het programma van de jaarlijkse studiedag van Profff vzw inspirerend vinden. Profff is de vereniging van leraren Frans in Vlaanderen en telt een vierhonderdtal leden. Vrijdag 6 maart 2020 komen er driehonderd naar Gent om zich bij te scholen. Ze krijgen er de kans om kennis te maken met de recentste ontwikkelingen en wetenschappelijke inzichten in hun vak, zowel inhoudelijk als didactisch. Wat staat er dan op het programma?

Wat leren taalleraren op een praktische studiedag over taalonderwijs? Taaldag - 6 februari 2020 Antwerpen

Gegevens

30 januari 2020

Donderdag 6 februari 2020 komen er tussen tweehonderdvijftig en driehonderd leraren moderne talen naar Antwerpen afgezakt voor een praktische studiedag over taalonderwijs. Welke kennis komen zij halen?

Een blik op het programma van de jaarlijkse Taaldag van het Centrum Nascholing Onderwijs (CNO) van de Universiteit Antwerpen toont wat leraren talen in de lespraktijk bezighoudt, zowel in het secundair als in het hoger en volwassenenonderwijs.

Congres Vreemdetalendidactiek 2019

Gegevens

10 oktober 2019

Op 14 november 2019 vindt op de campus van Universiteit Hasselt in Diepenbeek de 19de editie van het Congres Vreemdetalendidactiek plaats, een jaarlijkse ontmoeting voor leerkrachten Frans en andere talen rond didactiek.

Het congres bestaat traditiegetrouw uit ateliers die focussen op dieper inzicht en de praktische uitwerking daarvan, en een uitgeversexpo (waar u ook De Taalsector kunt bezoeken).

'Hier mag ik gewoon mijn vak geven, puur lesgeven, nul administratie, heerlijk'

Gegevens

23 juni 2019

Het is halftwee, donderdagmiddag, dag vier van het taalkamp Nederlands, en Liesbeth Schreurs troont ons mee naar de kapel van het Don Bosco-college in Gent.

Niet voor de mis, maar voor een zangsessie met 78 Franstalige tieners die Mia, Ik hou van u, Ik wil je, Iedereen is van de wereld en Ik heb zin om te zingen ... blijken te kunnen zingen. In het zangboekje ontdekken we ook nog Vrolijke vrienden, Zeven dagen lang en, ja hoor, Van Afrika tot in Amerika, maar mijnheer Peeters heeft voor vandaag een andere keuze gemaakt.

We lopen een middagje mee op de Ruysschaert Language Academy. Zeg ook maar gewoon taalkamp, of taalbad, of taalcursus. Maar niet taalvakantie. 'Te soft.' 

Hier wordt serieus geleerd, zo suggereert ook de dagorde op het prikbord. Niet alleen 's ochtends een uurtje of twee les, maar vier lesblokken verspreid over de dag. Samen vijf uur les. Tel daar nog een zangsessie na de lunch, een yogasessie nog voor het ontbijt en een reeks begeleide sport- en spelactiviteiten telkens in de doeltaal, dan weet je: dat is hier echt serieus. O ja, ook nog elke dag een testje om de progressie te meten.

Zijn die hier allemaal op hun hoofd gevallen? Buiten is het paasvakantie. En prachtig lenteweer.

'Hemel en aarde bewogen om een leerkracht Frans te vinden. Zonder resultaat.'

Gegevens

07 juni 2019

'We hebben hemel en aarde bewogen om een leerkracht Frans te vinden, maar zonder resultaat.' Dat zegt Patrick Vansteenbrugge, algemeen directeur van het Bernardustechnicum in Oudenaarde, in De Standaard van 29 mei 2019.

Meedingen naar het Europees Label voor Innovatief Talenonderwijs?

Gegevens

24 april 2019

Europa wil dat we talen leren. Taaldiversiteit is immers een belangrijke pijler van het Europese project. Of doen we straks overal alles in het Engels?

Maar om die taaldiversiteit in stand te kunnen houden (en te bevorderen), moeten we wel een beetje meertalig zijn. En zolang we niet met z'n allen twee-, drie- of meertalig opgroeien, zullen we ook op de schoolbanken twee of meer talen moeten leren. En dus is een beetje innovatief talenonderwijs wel fijn om te hebben.

Laten we knappe innovaties in talenonderwijs aanmoedigen, zo moet Europa twintig jaar geleden gedacht hebben, door voortaan ieder jaar het Europees Label voor Innovatief Talenonderwijs of kortweg het Europees Talenlabel uit te reiken.

Dit jaar wordt het label uitgereikt aan lerarenopleidingen, nascholingscentra voor leraren, schooldirecties of leraren die initiatieven ontwikkelen om positief om te gaan met de taaldiversiteit in de klas. Taaldiversiteit op school omarmen en ondersteunen, daar gaat het dit jaar om.

Het talenonderwijs in crisis?

Gegevens

03 april 2019

De voorbije maanden sloeg er wel elke dag iemand alarm over het talenonderwijs.

De nadruk op STEM-vakken, de gebrekkige lerarenopleiding, de inefficiënte bijscholing, de afname van lesuren Nederlands, de saaiheid van het schoolvak Nederlands, de koppositie qua vreemdetalenkennis die we kwijt zijn, taal en cultuur die algemeen in de verdrukking staan, de terugloop van het aantal letterenstudenten in Vlaanderen en Nederland en van het aantal taalstudenten in het volwassenenonderwijs, vragen over eindtermen, inhoud, methode en (doorlopende) leerlijnen in het talenonderwijs.

Is het talenonderwijs in crisis? Het is in ieder geval de centrale vraag van een studieavond op 25 april 2019 aan de Universiteit Gent.

Congres rond meertalige toegang tot onderwijs

Gegevens

01 april 2019

Van 24 tot 26 april 2019 vindt in Gent het 53e congres van de Association of Language Testers in Europe (ALTE) plaats. Het centrale thema is meertalige toegang tot onderwijs op alle niveaus, met een focus op de rol die taaltoetsen daarbij spelen.

Taal stimuleren bij (anderstalige) kinderen in hun vrije tijd

Gegevens

05 maart 2019

Vzw de Rand en de provincie Vlaams-Brabant organiseren op zaterdag 30 maart 2019 in Wemmel opnieuw workshops rond taalstimulering bij kinderen.