Gent, Lore Van den Bossche - Hoe kunnen we de taalsector op een visueel aantrekkelijke manier in beeld brengen? Dat was de hoofdvraag van mijn stageproject bij De Taalsector.
Een relevante vraag, want de taalsector is lang niet zo zichtbaar als andere (gevestigde) sectoren. De dokter heeft zijn stethoscoop, de rechter zijn hamertje en de bakker zijn bakkersmuts. Hoe kunnen we taalprofessionals en taalberoepen letterlijk zichtbaarder maken? De achterliggende idee is dat iedereen in de taalsector baat heeft bij een sterk imago. En daar hoort een aantrekkelijk beeld bij.
Tijdens mijn stage heb ik geprobeerd om de taalsector in al zijn diversiteit in een mooi, allesomvattend, bruikbaar beeld te vatten en daarmee een debat onder taalprofessionals in te zetten. Een uitdagend project, zo bleek.
Eerst probeerde ik te achterhalen hoe taalprofessionals zichzelf nu in beeld brengen. Vervolgens stelde ik me de vraag hoe het brede publiek en de vraagzijde van de markt de taalprofessional zien. Dan ging ik op zoek naar inspiratie voor een nieuw beeld. En ten slotte zette ik dat beeld op papier.
Fase 1: hoe brengt de taalprofessional zichzelf in beeld? 
Taalbedrijven en taalprofessionals gebruiken op hun websites en sociale media-pagina’s vaak dezelfde herkenbare beelden. We zouden ze clichébeelden kunnen noemen. De wereldkaart en de wereldbol staan met stip op één, maar ook foto’s van hoofdsteden en verschillende vlaggen worden veel gebruikt. Toetsenbord met translate-toets, woordenboek en pen en papier zijn ook bijzonder populair. Op websites van vertaalbureaus en taalopleiders zien we vooral aangekochte foto’s van gelukkige, hardwerkende mensen en lachende (kinder)gezichtjes.
Toch zijn er ook bedrijven die zichtbaar hun best doen om niet met clichébeelden en ingekochte foto’s in beeld te komen. Zo toont het Limburgse vertaalbureau Atrado op zijn website verschillende foto’s van het eigen team in de eigen werkomgeving. Ook Nevero, gespecialiseerd in audiovisuele vertaling en mediatoegankelijkheid, laat zich op Facebook zien met enkele actiefoto’s. Hun beelden vind ik leuk en dynamisch, met een persoonlijke toets.
Fase 2: hoe ziet het brede publiek de taalprofessional?
Welke beelden komen er op bij het brede publiek en de vraagzijde van de markt als ze denken aan beroepen zoals vertaler, tolk, redacteur, copywriter, enz.? Zijn het dezelfde beelden als de beelden waarmee taalprofessionals en taalbedrijven zichzelf laten zien? Of zijn het heel andere beelden? 
Om dit te achterhalen, deed ik een korte bevraging bij het publiek. Omdat je niet heel het brede publiek kunt bevragen, heb ik een selectie van grafisch ontwerpers en fotografen opgebeld, omdat zij volgens mij snel en spontaan kunnen zeggen welke beelden er bij hen opkomen. De vertaler werd vooral beschreven als iemand die aan een bureau zit, vaak achter een computer met tekst op het scherm, of tussen stapels woordenboeken. Bij de tolk stelde men zich vooral iemand voor met een hoofdtelefoon die in het parlement vertaalt, of zag men mensen die met elkaar praten.
Bij verschillende respondenten was het verschil tussen een vertaler en een tolk niet duidelijk: sommigen hadden bij de vertaler beelden van conferentietolken of zagen bij de tolk een lap tekst. Beelden van computer en tekst kwamen ook bij de redacteur en de copywriter naar boven. Taalwerk in het algemeen riep beelden van woordenboeken, vlaggen, letters en tekst op.
Om te achterhalen of deze taalberoepen dezelfde beelden oproepen in andere landen (en omdat ik Engels en Portugees studeer), deed ik ook een bevraging bij eenzelfde selectie van grafisch ontwerpers en fotografen in Engeland en in Portugal. Of ik daar heel andere beelden kreeg? Neen, de taalberoepen roepen bij het Engelse en het Portugese publiek dezelfde beelden op.
Fase 3: op zoek naar een nieuw beeld
Zoals ik al zei, wilde ik tijdens mijn stage niet alleen plaatjes kijken, maar ook zelf een beeld maken. Ik ging daarom op zoek naar inspiratie voor een beeld dat de taalsector in al zijn diversiteit zou vatten.
Ik vond inspiratie in de filosofie van De Taalsector, de beelden die ik in fase 1 al verzamelde, de UA Taaldag, Facebook, het SMAK, het bestaande logo van De Taalsector en de wereld.
De Taalsector ziet de geesten rijpen in de richting van een echte taalsector waar taalprofessionals over de muurtjes van de verschillende segmenten heen kijken en samenwerken.
De beelden die ik in fase 1 al verzamelde mogen dan wel clichébeelden zijn, maar ze zijn wel erg herkenbaar. In die zin wilde ik die beelden wel recycleren.
Verder was ook de UA Taaldag (30 januari 2016) een gelegenheid om inspiratie te halen bij een selectie van taalprofessionals: 250 taaldocenten. Aan de stand van De Taalsector vroegen we hen met een flyer welke beelden er bij hen opkomen bij verschillende taalberoepen zoals NT2-docent, dialectoloog, terminoloog, copywriter, tolk, enz. Onze actie op de UA Taaldag leverde onder andere de tekening hiernaast op.
Ook op de Facebookpagina van De Taalsector vroegen we de taalprofessionals nogmaals naar beelden bij verschillende taalberoepen.
De zoektocht leverde een overvloed aan beelden, analogieën en metaforen op, maar ik wilde me ook nog artistiek inspireren. Daarvoor trokken we naar het SMAK (Stedelijk Museum voor Actuele Kunsten) in Gent.
Daar viel ons oog op een tekening van Alexandre Singh die deel uitmaakt van zijn installatie ‘The Pledge’. Zijn werk toont een zwevende band waarin kleine prentjes en stukjes (handgeschreven) tekst toekomen. 
Ten slotte kwam ook het bestaande logo van De Taalsector voorbij. Als we dat nu eens een 3D-make-over zouden geven …
Fase 4: een nieuw beeld
Na veel inspireren en brainstormen ging ik met potlood, papier en tekentablet aan de slag. Ik gaf het bestaande logo van De Taalsector een 3D-make-over: herkenbaar en in lijn met de filosofie van De Taalsector. De beelden die ik al verzameld had, gaf ik een plaats rond het nieuwe beeld. Hiermee had ik mijn beeld van een sector met segmenten op papier. Met dit beeld toon ik een sector die een stevige band heeft, maar toch open en in dialoog met de samenleving is. Het beeld is dynamisch. Er is plaats voor nog meer diversiteit: nieuwe taalberoepen en – wie weet – nieuwe segmenten.
Dit is mijn beeld dat in één oogopslag de taalsector in al zijn segmenten en zijn diversiteit laat zien. En dat was de uitdaging.
En jij? Wat vind jij van het beeld?
Heb je suggesties om het beeld nog krachtiger en aantrekkelijker te maken? Of heb je nog creatieve ideeën om de taalsector, taalwerk en taalberoepen in beelden te vatten en zichtbaar te maken?
Reageer hieronder of mail naar Lore Van den Bossche via
Download dit artikel in één pdf